به نقل از «فارس»

وضعیت انرژی درکشور و جهان در سال 2023 میلادی

تاریخ انتشار: ۲۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۴۹۶۹۱

به گزارش خبرگزاری فارس از بندرعباس، نوید نقدی از فعالان حوزه انرژی در یادداشتی ذیل عنوان «وضعیت انرژی درکشور و جهان در سال 2023 میلادی» آورده است: 

ناترازی گاز و پیشی گرفتن مصرف از تولید، سه سالی است که گریبان کشور را گرفته، به‌گونه‌ای در روزهای پیک سرما، ایران با کسری ۲۰۰ میلیون متر مکعبی گاز مواجه است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بدین ترتیب دولت سیزدهم به ناچار با اعمال محدودیت بر تامین خوراک و سوخت صنایع، اولویت را بر تامین گاز خانگی گذاشته که عدم‌النفع‌ زیادی را بر اقتصاد کشور تحمیل می‌کند.

یک اصل بدیهی در صنعت نفت وجود دارد که می‌گوید؛ دولت‌ها برای دولت بعد کار می‌کنند و ثمره اقدامات هر دولت در دولت بعدی چیده می‌شود. 

به عنوان مثال افتتاح یک به یک فازهای میدان گازی پارس جنوبی میراثی بود که دولت دهم برای دولت تدبیر و امید به جای گذاشت تا بیژن زنگنه با قیچی کردن روبان قرمز پروژه‌هایی که بعضا تا ۹۸ درصد پیشرفت داشتند، تولید گاز را افزایش داده و تقاضای داخلی را به طور کامل پوشش دهد.

حال وزارت نفت فعلی مجبور شده، برای افزایش تولید گاز از صفر شروع کند که طبیعتا نتایج آن با صرف زمان چند ساله نمایان خواهد شد. 

بی‌توجهی وزارت نفت قبل، به نگهداشت تولید در پارس‌جنوبی، توقف ۸ ساله توسعه میدان مشترک فرزاد B، خلع ید شرکت ایرانی در توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و سپردن آن به شرکت توتال فرانسه و رفتن آن شرکت از ایران، تعلل در توسعه میدان گازی کیش و موارد دیگر تنها گوشه‌‎‌ای علل فعلی ناترازی گاز در کشورمان بشمار می‌رود که معلول کم توجهی به توسعه ظرفیت های گازی کشور در سال‌های گذشته و دولت سابق است.

ذکر چند نکته :

سالانه برای 70 هزار واحد صنعتی گاز تأمین می‌شود. 30 درصد از کل تولید سالانه گاز در 89 نیروگاه کشور مصرف می‌شود.

44 درصد تولید گاز کشور در این دو بخش بلعیده می‌شود؛ در واقع اگر حدود 900 میلیون مترمکعب تولید گاز داشته باشیم، حدود 500 میلیون مترمکعب در بخش خانگی و تجاری مصرف می‌شود. در سال ١٣٨٦ معادل ۹ پالایشگاه گازی با تولید ۴۷۰ میلیون مترمکعب در کشور وجود داشت، تا پایان سال ۱۴۰۰ تعداد پالایشگاه‌ها به ۲۲ پالایشگاه با ظرفیت تولید ۸۵۰ میلیون مترمکعب رسید که بیانگر رشد ۷۰ درصدی است. گاز طبیعی در بخش حمل و نقل نیز استفاده می‌شود که با مایع‌سازی گاز و تبدیل آن به سی‌ان‌جی، معادل بیش از 21 میلیون لیتر بنزین در روز جایگزین می‌شود.

اما درخصوص وضعیت مصرف بنزین در کشور متوسط مصرف روزانه بنزین کشور از ابتدای سال تاکنون 103.5 میلیون لیتر در روز بوده است و متأسفانه در شرایطی که هر ساله در فصل سرما شاهد کاهش مصرف بنزین هستیم، امسال زمستان مصرف بنزین کاهش نیافته و شاهد مصرف بی‌رویه این فرآورده نفتی هستیم.

آخرین وضعیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور

سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه در کریدور تجاری جدید؛ ایران و روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب بر صادرات خود به دنبال ایجاد یک مسیر آبی-راه‌آهن جدید از سرزمین‌های تحت اشغال روسیه در اوکراین به جنوبی‌ترین بنادر ایران هستند.

روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین قاره‌ای جدید هستند که از لبه شرقی اروپا تا اقیانوس هند امتداد دارد، گذرگاهی به طول 3 هزار کیلومتر که خارج از دسترس هر گونه مداخله خارجی است و هزاران کیلومتر از مسیرهای تجاری فعلی بین دو کشور را حذف می‌کند.

در انتهای شمالی این کریدور، دریای آزوف قرار دارد که توسط شبه جزیره کریمه، سواحل جنوب شرقی اوکراین - از جمله بندر ماریوپل تحت اشغال روسیه - و دهانه رودخانه دان محصور شده است.

از آنجا شبکه‌های رودخانه‌ای، دریایی و ریلی تا قطب‌های ایران در دریای خزر و در نهایت اقیانوس هند گسترش می‌یابد.

بیشترین سرمایه خارجی که سال گذشته وارد ایران شده، از سمت روسیه بوده و امارات، افغانستان، ترکیه و چین با اختلاف در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در واقع بیشتر از ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری فقط متعلق به روسیه است.

چرا صادرات نفت با پایان برجام به یک میلیون بشکه برنگشت؟

طبق آمار اوپک، در ابتدا اینگونه به نظر می‌رسد که امضای برجام باعث افزایش صادرات نفت ایران و خروج آمریکا از برجام باعث کاهش آن شده است، پس این توافقنامه تاثیر مثبتی بر فروش نفت داشته است.

چرا بعد از خروج آمریکا از برجام، صادرات نفت ایران به عدد قبل از اجرای برجام یعنی یک میلیون بشکه برنگشت؟ و به کمتر از ۱۰۰ هزار بشکه در روز رسید.

در دوره کوتاه اجرای برجام، تمامی روش‌ها و زیرساخت‌های دور زدن تحریم نفتی از بین رفته یا لو رفت و این موضوع سبب شد، با خروج آمریکا از برجام مدتی طول بکشد که این زیرساخت مجددا ایجاد و احیا شده و رقم فروش به یک میلیون بشکه سابق برگردد.

در واقع برجام یک هزینه هم بر جریان صادرات نفت ایران گذاشت که در مجموع میانگین صادرات نفت را از حدود یک میلیون بشکه در روز تغییر نداد و صرفا نمودار فروش نفت را از خطی به سینوسی با میانگین قبلی تغییر داد. 

 کاهش تولید دو میلیون بشکه نفت اوپک پلاس توطئه روسی - سعودی برای سرنگونی بایدن کاهش تولید اوپک پلاس تا اندازه‌ای نشان‌دهنده تلاش روسیه برای تحمیل شوک اقتصادی به ایالات‌متحده و اروپا برای پایان دادن به حمایت از دفاع اوکراین در برابر تجاوز روسیه است. بااین‌حال، واشنگتن به‌شدت خشمگین است که چرا عربستان سعودی از اقدامی حمایت می‌کند که اگرچه ممکن است به نفع اقتصادی کوتاه‌مدت آن باشد، اما با منافع امنیتی بلندمدت عربستان سعودی در تضاد است. این تصمیم هدفمند عربستان برای تضعیف جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و دموکرات‌ها در آستانه انتخابات نوامبر است. دموکرات‌های کنگره به‌احتمال‌زیاد این موضوع را در رأی‌گیری‌های آینده در مورد بودجه‌های دفاعی و تعهدات به امنیت خلیج‌فارس به خاطر خواهند داشت.

بی‌تردید، تلاش‌ها برای مجازات اعضای اوپک پلاس در کنگره شتاب قابل‌توجهی خواهد یافت. تلاش‌های دو حزبی پس از انتخابات نوامبر نباید غافلگیرکننده باشد. ریاض در مورد چشم‌انداز سیاسی ایالات‌متحده ساده‌لوح نیست. اوپک پلاس تقریباً به‌صورت قطعی می‌توانست به همان هدف کلی خود دست یابد، اما تا مدت کوتاهی پس از انتخابات میان‌دوره‌ای ایالات‌متحده برای اقدام منتظر ماند. محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی همچنان ترجیح می‌دهد به‌سوی تعامل با چین و روسیه گام بردارد؛ اما مشکل این است که واشنگتن به‌طور سنتی سیاست خارجی را به این شکل تاکتیکی انجام نمی‌دهد و روابط استراتژیک بلندمدت را ترجیح می‌دهد. آنچه واقعیت دارد این است که عربستان سعودی و امارات متحده عربی دیگر متحدان آمریکا نیستند. استقلال سیاسی آن‌ها در سیاست جهانی نفت، همراه با همکاری مداوم در سایر زمینه‌ها، بر واقعیتی تأکید می‌کند که برای برخی در واشنگتن دیر نمایان می‌شود: شرایط جهان از زمان دولت اوباما تغییر کرده است.

چرا آمریکایی ها در حفظ ظرفیت پالایشی با شکست مواجه شدند

دو منبع اطلاعاتی کاملا مشخص وجود دارد. اولین منبع، سازمان اطلاعات انرژی است.  در طول تابستان سال جاری، این سازمان گزارش داد که ظرفیت پالایشگاهی آمریکا در سال 2021 برای دومین سال متوالی کاهش را تجربه کرده است. بنا بر این گزارش، یکی از دلایل بسته شدن برخی از پالایشگاه‌ها نیز همین کاهش‌ها بوده است. 

اما حالا چطور این واحدها با وجود به دست آوردن میلیاردها دلار سود، تصمیم به تعطیلی می‌گیرند ؟ اول اینکه این احتمال وجود دارد که یک پالایشگاه میلیاردها دلار سود به دست آورد اما یک بخش کوچک آن دائما در حال ضرر کردن باشد. این مساله به کرات در پالایشگاه‌های منطقه خلیج شرقی دیده شده که به نفت ارزان‌تر صنعت شل در آمریکا دسترسی ندارند. آنها باید نفت خام را از بازارهای بین‌المللی به دست آورند و همین مساله مزیت رقابتی را از آنها می‌گیرد.

جنگ اوکراین وتبعات سقوط قیمت نفت

به نظر بنده اگر تقاضا همچنان رو به افزایش باشد، عرضه نفت تحت سرمایه‌گذاری، اثرات سوء بر بازار خواهد داشت. رشد آهسته تولید در بخش نفت شیل آمریکا، یکی دیگری از خطرات به‌حساب می‌آید. در این میان برخی تحلیلگران می‌گویند هر‌گونه کاهشی در عرضه نفت روسیه ممکن است در سال آینده مشهود باشد. معتقدم تقاضای پایین چین دیگر ادامه نخواهد داشت.  در همین حال، دولت آمریکا نیز به ماه‌ها فروش نفت از دخایر استراتژیک خود پایان داده و برنامه‌اش این است که اگر قیمت نفت به ۷۰دلار در هر بشکه برسد، شروع به جایگزینی ذخایرش کند. این در حالی است که چند روز پیش قیمت نفت خام وست‌تگزاس‌اینترمدییت روی ۷۱.۴۶دلار ثابت ماند.

والبته نباید از موضوع جنگ روسیه و اوکراین بگذریم:

ممنوعیت اروپا برای واردات نفت خام از روسیه، بزرگترین صادرکننده نفت جهان، یک تحریم واقعی است که هدف تغییر مسیر عرضه نفت روسیه و جلوگیری از سرریز شدن دلارهای متحدان اوکراین به جیب مسکو را دنبال می‌کند. در واقع این تحریم‌ها به دنبال کم کردن صادرات نفتی مسکو نیست بلکه به دنبال کم کردن نفع روسیه از رشد قیمت‌ها است. 

بنابراین اعمال سقف قیمتی با این هدف انجام شد که جریان نفت روسیه ادامه یابد و قیمت نفت افزایش نیابد. ایالات متحده حتی اتحادیه اروپا را متقاعد کرد که بندهایی از تحریم‌های خود را کنار بگذارد. سقف ۶۰ دلار در هر بشکه تعیین شد، در حالی که برخی منابع قیمت فروش نفت اورال روسیه را کمتر از این سطح اعلام کرده بودند. به طور مثال آرگوس مدیا اعلام کرد که برخی محموله‌های روسیه با نرخ ۴۸ دلار در حال فروش است. تانکر ترکرز هم در روزهای اخیر اعلام کرده که نفت روسیه با قیمت ۵۳ دلار به فروش می‌رسد.

هدف از این سقف قیمتی این بود که هزینه تولید نفت روسیه که حدود ۴۰ دلار است تامین شود و این کشور انگیزه کافی برای استخراج نفت داشته باشد. در مقابل اگر قیمت‌ها با رشد شدیدی مواجه شدند روسیه نتواند از آن نفعی ببرد. با این سقف قیمتی همچنین اطمینان حاصل می‌شود که افزایش شدید قیمت به گسست اتحاد اتحادیه اروپا در برابر روسیه و تضعیف توانایی غرب برای حمایت از اوکراین منجر نمی‌شود. 

مازاد نفت در اروپا 

توانایی اروپا برای تامین نفت از خاورمیانه، آمریکا و آمریکای لاتین برای حذف نفت روسیه و تقاضای کمتر آسیا برای نفت به دلیل کندی اقتصادی و افزایش استفاده از نفت روسیه، به عنوان عامل کاهش اختلاف معاملات نقدی و آتی است. نفت برنت هفته گذشته حدود هفت درصد کاهش یافت که دومین کاهش هفتگی متوالی این قیمت پایه بازار جهانی بود. به نظر می‌رسد پالایشگاه‌های اروپایی به دلیل ترس از کمبود عرضه، در نوامبر و دسامبر بیش از حد نفت خریداری کردند. اعتصاب و تعمیرات و نگهداری در پالایشگاه‌های فرانسه هم در ایجاد مازاد عرضه نقش داشت. 

پالایشگاه‌ها خود را برای فعالیت بدون نفت روسیه که خوراک اصلی سیستم پالایش اروپا بود، تطبیق داده اند. در نتیجه، نرخ پریمیوم گریدهای نفتی جایگزین مانند سی پی سی بِلِند، غرب آفریقا و وست تگزاس اینترمدیت میدلند همگی کمتر شده‌اند.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: نوید نقدی پارس جنوبی وضعیت انرژی در کشور صنعت نفت کشور وضعیت انرژی در جهان وضعیت انرژی ایران ناترازی گاز میلیون مترمکعب یک میلیون بشکه سرمایه گذاری ایالات متحده پالایشگاه ها صادرات نفت تولید گاز نفت روسیه اوپک پلاس قیمت نفت فروش نفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۴۹۶۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیاست‌های بروکسل علت اصلی گرانی گاز در اروپا

بروکسل متوجه شده که گاز در اتحادیه اروپا ۴ برابر گرانتر از مثلاً در چین و ایالات متحده خریداری می‌شود. اما چه کسی در این مورد مقصر است؟ بدیهی است مشکلی که اتحادیه متوجه آن شده است تحریم‌های اعلام شده علیه روسیه است.

در ژوئیه ۲۰۲۲، اورسولا فون در لاین رسماً اظهار داشت: در حال حاضر، روسیه فقط به طور جزئی گاز را به ۱۲ کشور عضو [اتحادیه اروپا] عرضه می‌کند یا اصلاً سوخت آبی (بدون آلودگی) عرضه نمی‌کند. بنابراین، اروپا باید برای بدترین سناریو آماده باشد و آن این است که دیر یا زود گاز قطع می‌شود.

در مارس همان سال، تیری مارانی، عضو پارلمان اروپا، در مورد عواقب جدی که در صورت رها کردن منابع انرژی روسیه گریبان اتحادیه اروپا را خواهد گرفت، صحبت کرد. به گفته وی، پایان دادن به عرضه انرژی گامی از سوی اتحادیه اروپا به سوی یک "فاجعه اعلام شده" خواهد بود.

سیاستمداران اروپایی به خوبی می‌دانستند که تصمیمات عجولانه آنها به چه عواقبی می‌تواند منجر شود. اما آنها برای تغییر وضعیت چه کرده اند؟ مطلقا هیچ چیزی. آنها کار‌های مهمتری داشتند - آنها در حال توسعه اقدامات محدودکننده جدید برای روسیه بودند.

فون در لاین در سپتامبر ۲۰۲۲ گفت: "تحریم‌ها پابرجا خواهند ماند. اکنون زمان قاطعیت است، نه مماشات"؛ و مدتی بعد، در ۵ مارس ۲۰۲۳، او با اطمینان اعلام کرد: "وابستگی اروپا به منابع نفت و گاز روسیه اکنون متعلق به گذشته است. ".

اما اظهارات یک چیز است و واقعیت چیز دیگری است. وقایع در سناریویی کاملاً متفاوت رخ داد. ماروس سفکوویچ، معاون کمیسیون اروپا هفته گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی که به نتایج نشست غیررسمی وزرای انرژی اتحادیه اروپا اختصاص داشت، با خشم خاطرنشان کرد که هزینه‌های واردات گاز اتحادیه اروپا چندین برابر هزینه‌های مربوط به ایالات متحده و چین است؛ و این "تضعیف رقابت پذیری صنعت اروپا در بازار جهانی است. "

باور اینکه افرادی در موقعیت‌های بالا در اتحادیه اروپا هستند که نمی‌توانند فراتر از بینی خود را ببینند، باعث تعجب است. چرا از قیمت‌های بالای بنزین خشمگین می‌شوید اگر همه کاری برای تحقق آن انجام داده اید؟

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا